Ke
Orrenges Ng Diak?
written
by Rachel Nabeyama
illustrated by Donald Buchholz & Starla Stone
Table
of Contents
KE ORRENGES
NG DIAK?
Chisel a Bebil a Charm
Ng Sebechel A Noa el Mengedecheduch
Omelechelbel A Malk
Telungalek Er A Debar
Telungalek Er A Charm
Bechetemlemla el Mechas me a Chermel el Babii
Momes er rikr.
Ng ngara kemesang?
Morrenges.
Ng ngara kerongesii?
Ng sebechel a Noa el mengedecheduch?
"Morrenges," ng kmu a Kuma.
"Morrenges a ngerel a debar. Morrenges
a ngerel a malk. Te chadecheduch."
A debar a kmo, "Kuak, kuak, kuak."
A dechuu el malk a kmo, "Kruk, kruk, kruk."
A ngalekel a malk a kmo, "kuik, kuik,
kuik."
"Cho," ng kmu a Ema.
"Morrenges e Noa. Morrenges a ngerel a
debar. Morrenges a ngerel a malk. Te chadecheduch."
"Ng sebechem el mengedecheduch e Noa?
Ka mongedecheduch er kemam."
"A Noa a dirk kekerei."
Ng kmu a Kuma. "Ng diak el sebechel el
mengedecheduch."
"A kekere el malk a sebechel el mengedecheduch."
Ng kmu a Ema.
"Me a kekere el debar me ng mengedecheduch.
E kau e Noa? Ke mengedecheduch ng diak? "Kauk," a debar
a mengedecheduch. "Kauk, kuak, kuak."
"Kuak." ng dillii a Noa.
"Cho," a Ema a kmung. Morrenges.
A Noa a mengedecheduch er a debar. "Kuak," ng kmu a
Noa.
"Kuak, kuak," Ng kmu a debar.
"Kuak, kuak, kuak."
A Noa a ulerrenges er a debar.
"Kuak, kuak, kuak!"
Ng milengedecheduch.
"Kuak, kuak, kuak."
Activity 1
Ka mosuub el melekoi e ua aika el charm.
1. Ng ngara ng kmu a bilis?
2. Ng ngara ng kmu a kaming?
3. Ng ngara ng kmu a katuu?
4. Ng ngara ng kmu a kerebou?
5. Ng mekera a lorros a malk?
6. Ng ngara ng kmu a dechuu el malk?
7. Ng ngara ng kmu a babii?
8. Ng mekera llangel a tolechoi?
9. Ng ngara ng kmu a kiuid?
10. Ng ngara ng kmu a dechedech?
"Momes e Kuma," ng kmu a Ema. "Momes
er ngak. Ak merdekekl. Ak suebek. Ng kmal omosiroi."
"Ka mesa a malk." Ng kmu a Ema. "Ng
mekera e chedei?"
"Ng melechong." Ng kmu a delal. "Ng
melecho er a chebechab."
"Ka mesang. Ng mla mo beches." A
malk a milekiis e merael.
A Ema a mlo er a chebechab. Ng mesuub er a
malk.
A delal a milsang. Bo mcheroid er a chebechab.
"Ka mesekau. Ke di badekeuall el ta el
chad."
Ng kmu a delal a Ema.
"A malk a melecholb a chebechab. E a rechad
a melecholb a ralm. Ng kmu a delal a Ema.
"Mereched el mei e Ema." I' delal
a kmung. Ng kirem el mo melechong.
Ngika a debar. A ngklel a Bib. Ng Kekere el
bibrurek el debar. Tiakid a blil a Bib.
Ngika a delal me a demal a Bib me tirka rebebil
er ngii.
A buik a melai er a chesmerel a blil a Bib.
"Bo er a chereomel me mosiik a ulad."
Tirkakid el ngar er a chereomel. Te osiik a
ulad. "Chedam, ng soak el mo er a omoachel. Ng soak el mo
melai a mekekere el ngikel." Ng kmu a Bib.
"Ng diak, ke kmal dirk! kekerei. Ng diak
el sebechem el mo er a omoachel." Ng dilu a demal.
A Bib a mlo er a delal. "Chedil, ng soak
el 'Do osiik a ngikel."
"Ng diak." A delal a dilung. "Ke
kmal dirk kekerei. Mosiik a ulad kau me ngak."
A Bib merolang. "Ng kmal soak el mo er
a omoachel. Ak mo melai a ngikel." Ng ulsiuklii a kerebou.
"Ng ngar er ker a omoachel?" Ng uleker a Bib. "Ng
soak el mo melai a ngikel."
"Lak bo er a omoachel. Ke kmal kekerei."
Ng dilu a kerebou.
A Bib a uleker. Ng mirrael el mo metik er a
bills. A bills a ultirii. Ng kmal mlo medakt. Ng uleldiu, "Kuak!
Kuak!"
Ng dimlekea lebo er a omoachel. Ng liluut el
mo osiik a ulad.
KER
Momes er a picture e molilt er a correct el
sentence.
1. a. A Bib a kekere el debar.
b. A Bib a klou el debar.
c. Tia a blil a Bib.
2. a. A Bib a kekere el debar.
b. Tia a blil a Bib.
c. Te osiik a ulad.
3. a. A Bib a mo er a omoachel.
b. A Bib a chiliis er a bills.
c. A bills a ultirii.
4. A demal me a delal a Bib a osiik a
a. katuu
b. beab
c. ulad
A bebil er charm a diak loungerachel a ngalekel
.
A ngikel a tang.
Me a bersoech me ng tang.
Me a inseks me ng dirrek el diak loungerachel
a ngalekel.
|
A
bebil er a charm a omekeroul a ngalekel.
Uaia a malk.
Me a suebek el charm.
Me a kerebou |
|
Me
a babii. |
Bechetemlemla
Mechas me a
Chermel el Babii
A Ta el bechetemlemla el mechas a milriik
e metik a udoud. Ng ulemdasu el kmo. "Ak bai mo er a makit
me a ak mecherar a cheremek el babii."
Ng mlo me ng mecherar a babii e milrael el
mo metik er a kakine.
Ngii el bechetemlemla el mechas kmo, "Babii,
babii, mongeur tia el kakine."
"Ng chetik," ng dilu a babii.
Ngii el bechetemlemla el mechas a liluut el
merael e mlo metik er a bilis.
"Bilis, bilis, bengchii a babii e ng chetil
el mo oleong er a kakine. Ng mo diak bo krei e ng mo milkolk."
A bilis a ulekor.
Ngii el bechetemlemla el mechas a liluut el merael.
Ng ulsiuklii a sengsongd.
"Sengsongd, sengsongd, mchelebedii a bilis
me lebengchii a babii e ng chetil el mo oleong er a kakine."
A sengsongd a ulekor.
Ngii el mechas a liluut el merael. Ng ulsiuklii
a ngau. "Ngau, ngau, mderur a sengsongd e ng chetil el mengelebed
er a bilis. A bilis a chetil el omangch er a babii. A babii a
chetil el oleong er a kakine. Ak mekerang e mo remei?"
A ngau a ulekor.
Ng liluut ngii el mechas el merael e ulsiuklii
a ralm. "Ralm, ralm, msebsii a ngau e ng chetil el melul
er a sengsongd. A sengsongd a chetil el mengelebed er a bilis.
A bilis a chetil el omangch er a babii. A babii a chetil el mo
oleong er a kakine. Ak mo el mo diak bo krei e ng mo klebesei.
A ralm a ulekor.
Ngika el bechetemlemla el mechas a liluut el
merael. Ng mlo osiuklii a ox. "Ox, ox, mngilmii a ralm e ng chetil
el melubs er a ngau. A ngau a chetil el melul er a sengsongd.
A sengsongd a chetil el mengelebed er a bilis. A bilis a chetil
el omangch er a babii. A babii a chetil el mo oleong er a kakine.
Ng kmal dikea rolel e bo krei."
A ox a ulekor.
A bechetemlemla el mechas a liluut el merael
e ulsiuklii a ta el rubak. "Rubak, rubak, mokodir a ox e ng chetil
el melim er a ralm. A ralm a chetil el omekoad er a ngau. A ngau
a chetil el melul er a sengsongd. A sengsongd a chetil el mengelebed
er a bilis. A bilis a chetil el omangch er a babii. A babii a
chetil el mo oleong er a kakine. Ng mo diak bo krei e ng mo klebesei."
A rubak a ulekor.
Ng liluut el merael ngii el mechas e miltik er
a elil. "Chekil, chekil, mkebsii a rubak. Ng chetil el omekoad
er a ox. A ox a chetil el melim er a ralm. A ralm a chetil el
melubs er a ngau. A ngau a chetil el melul er a sengsongd. A sengsongd
a chetil el mengelebed er a bilis. A bilis a chetil el omangch
er a babii. A babii a chetil el mo oleong er a kakine. Ng dikea
a rolel e bo krei."
A chekil a ulekor.
Ngika el bechetemlemla el mechas a liluut el
merael e miltik er a beab. "Beab,beab, mkimekmii a chekil, Ng
chetil el omekoak er a ox. A ox a chetil el melim er a ralm. A
ralm a chetil el melubs er a ngau. A ngau a chetil el melul er
a sengsongd. A sengsongd a chetil el mengelebed er a bilis. A
bilis a chetil el omangch er a babii. A babii a chetil el oleong
er a kakine. Ngak a dikea bo krei e ng kebesengei."
A beab a ulekor.
Ngika el mechas liluut el merael. Ng ulsiuklii
a katuu. "Katuu, katuu, bengchii a beab e ng chetil el mengmokm
er a chekil. A chekil a chetil el mengabs er a rubak. A rubak
a chetil el omekoad er a ox. A ox a chetil el melim er a ralm.
A ralm a chetil el melubs er a ngau. A ngau a chetil el melul
er a sengsongd. A sengsongd a chetil el mengelebed er a bilis.
A bilis a chetil el omangch er a babii. A babii a chetil el mo
oleong er a kakine. Ng dikea kbo er a blik e ng mo klebesei.
A katuu a kmo, "Beskak a imelek el milk me
kulim e bochu kbekodir a beab." Ngika el bochetemlemla el mechas
a milsa a imelel ngii el katuu el milk.
|
|
Ngika el katuu a di ngilim
a milk e mocha oldellai er a beab. A beab a mocha mengmokm
er a chekil. A ekil a mocha mengabs er a rubak. A rubak
a mocha oldellai er a ox. A ox a mocha melim er a ralm.
A ralm a mocha melubs er a ngau. A ngau a mocha melul er
a sengsongd. A sengsongd a mocha mengelebed er a bilis.
A bilis a mocha omangch er a bilis a mocha omangch er a
babii. A babii a di silechesokl el ongeur a kakine. Ngika
el bechetemlemla el mechas a mlochu sebechel el mo remei
er itia el kebesengei. |
|
|