PDF version (1.11m)

A Charm me a
Rechad a Osisiu
el Kaubeltik el Reng

Picture

written by Clara Orrenges & Maria Rehuler
illustrated by L. Gue, J. Tome, & E. Woo

Table of Contents
Buta Me A Bechil

Lolo Me A Lali

Cheldechedechal A Rengeldil

BUTA ME A BECHIL

Picture

written by Clara Orrenges

Picture

Ng mla er ngii a chimo el babii. A mle ngklel a Buta. Ngii me a bechil a kmal mle chebuul. Te di kiliei er a uchul a teluo el meduu. Ng dimlak a kelir. Te kmal di mle blechoel el songerenger. Te kmal mle sorir el kall a bobai. E ng di ng dimlak a bobai er tia el kiliei er ngii.

Picture

A ta er a klebese e te kmal mlo songerenger. A Buta a ulureng a omenga el bobai. A bechil a ulureng a ngii di el kall. Ngii di el sebechel el menga me lebo lak el songerenger. Te ulemdasu a mo osiik a kelir. E ng di a Buta a mle mesaik el mong. Ng mle soal el oldurech er a bechil el mo el di ngii el tang.

Picture

"E rrang, ng diak bo msiik a bebil er a kall? Kede ko er a kmal el songerenger e diak a keled." Ng millekoi a Buta. "Me me dorael el teru e kede di diul el songerenger." Ng dilu a bechil a Buta.

Picture

A Buta a mle chetil el mo osiik a kall e le ng mle mesaik. E ng di a bechil a di millekoi er ngii me ng dula el kmo, "Dorael." Te milrael el mo osiik a kelir. Te mlo tmuu er a chelsel a chimo el chereomel. Te milrael er a chelsel tia el chereomel el osiik a kall. Ng dimlak a ta el kall el le betik er ngii.

Picture

Te kmal mlo imis el songerenger. Te dirrek el kmal mlo mesaul el merael. Te di milrael el telkib e kuk mo olengull. A Buta a mlo mesaik el lmuut el mo osiik a kall. Ng mlo soal el mo remei. Ng dilu er a bechil el kmo, "Mereko e debo derei. Kid tia el kmal di diak debetik a kall."

Picture

A bechil a Buta a mle chetil el mo remei. Ng dilu er a Buta el kmo, "Moutekangel e kede locha mo ngeltengat me kede metik a kall." Tia er a ldu el ua ise e a Buta a mocha mekiis e te merolang. Te di milrael el telkib e a Buta a mes a kmal betok el redechel a bobai el ngar er a uchul a bobai. Ng rirurt el mong. A bechil a di ulekiuellel. Te kmal mlo ungil a rengrir. A Buta a dilu er a bechil el kmo, "Mereched el me me dongang. Chelecha e kede di menga e le ng kmal betok a kall."

Picture

Te mlo tmaut el mengang. Te di milenga el telkib e a bechil a Buta a mo merek el mengang. Ng ulemdasu a omeche a bebil er a aika el bobai el mo kelir er a klukuk.

Picture

"E rrang, ng diak bo beche a bebil er a aika el bobai me debo donga er a klukuk." Ng millekoi a bechil a Buta. A Buta a dimlak el orrenges er a bechil. Ng di millemolem er a omengelel. Ng dilu er a bechil el kmo, "E rrang, ak kmal mle songerenger me chelecha el kmal betok a kall e ak di mengang. Ak di menga el mo er se el sebechek. A lmuut el tang, ng kmal soak el kall a bobai me chelecha e ak di mengang."

Picture

A Buta a di milenga el di milengang. Ng di milenga el kma aika el bobai el rokui. Ng kmal mlo kurusii er a dinges. Ng di mle telkib e ng mo tmaut el omudech. Ng di ulemudech el mudech a kllel el rokui. Ng mlo diak a kall er a delel. Ng mlo smecher el mechitechut a bedengel e songerenger. Ng mlo mechiuaiu er a uchul tia el bobai el mla er ngii aika el redechel a bobai. Ng liluut el mo songerenger e ng di dimlak a kall el sebechel el mengang.

EXERCISE

A. Activity I:
Monguiu er a cheldecheduch.

B. Activity II:
Monguiu aika el ker el ngar er eou e moluches a nger er ngii er a eungel. Ng sebechiu el omes er a cheldecheduch e osiik a nger er kemiu.

1. Ng ngara me a Buta a mle chetil el mo osiik a kall?

2. A Buta me a bechil te mlo osiik a kelir er ker?

3. Ng ngara me a Buta me a bechil se er a lorael el osiik a kelir e te di milrael el telkib e kuk mo olengull?

4. Ng techa a dilu el kmo, moutekangel e kede locha mo ngeltengat me kede metik a kall?

5. Ng ngara el kall a lebiltik a Buta me a bechil?

6. Ng ngara me a bechil a Buta a di mle telkib el menga e mo merek?

7. Ng ngara me a Buta a dimlak el orrenges er a bechil e di millemolem er a omengelel

8. Ng ngara a uchul me a Buta a mlo omudech?

9. Ng ngara a uchul me a Buta a mlo mechiuaiu er a uchul se el bobai el mla er ngii aike el redechel a bobai?

C. Activity III:
Monguiu aika el uldasu (sentences) el ngar er eou e mlia a (choi) er a uche er a uldasu (sentence) a lsekum ng merang. E mlia a (diak) er a uche er a uldasu (sentence) a lsekum e ng diak el merang.

OLECHOTEL:

diak____

 

A Buta me a bechil a kmal mle ungil el beserir.

choi____

 

A Buta a kmal mle mesaik el mo osiik a kall.

________  

A Buta me a bechil a kmal mle sorir el kall a bobai.

________  

A bechil a Buta a kmal mle mesaik.

________  

A ta el rubak a ulab a kelel a Buta me a bechil el mong.

________  

A Buta me a bechil a dimlak a ta el lebo el dengchokl el olengull.

________  

A bechil a Buta a kila a betok el bobai er a Buta.

________  

A bechil a Buta a mle soal el omeche a bebil er a aike el bobai.

________  

A Buta a kila kmal betok el bobai.

________  

A Buta a kila kmal betok el bobai.

________  

A Buta a kmal mle ngemokel a rengul er a aike el bobai.

________  

A uriul e a Buta a kmal mlo medinges.

D. Activity IV:
Monguiu aika el uldasu (sentences) el ngar er eou. Mosiik er a uldasu (sentence) el ngar er a cheldecheduch el di osisiu a belkul ngii me a aika el uldasu (sentences) el ngar er eou. Kom osiik er a uldasu (sentence) er se el paragraph el llechukl er a bita er aika el uldasu (sentences) el ngar er eou.

OLECHOTEL:
Me me dorael el teru e ke songerenger me ngak me a ak dirrek el songerenger. (paragraph 3)

"Me mea dorael el teru e kede di diul el songerenger."

A Buta a mlo soal el mo er a blil.
(paragraph 5)

___________________________________
___________________________________

A bechil a di ultirakl er ngii el mong.
(paragraph 6)

___________________________________
___________________________________

Te mlo omuchel el mengang.
(paragraph 7)

___________________________________
___________________________________

Ng dimlak el lebo el stob e di milengang.
(paragraph 8)

___________________________________
___________________________________

Ng di ulemudech el mudech a kall el rokui el mla er a chelsel a delel.
(paragraph 9)

___________________________________
___________________________________

E. Activity V:
Monguiu aika el uldasu (sentences) el ngar er iou e mosiik er a mo ungil el omechelel a uldasu sentence er a aike el tekoi el ngar er a eungel a uldasu (sentence). Ke loia a chaibibeob er a llechukl el ngar er a uche er a tekoi el ungil el mo omechelel a uldasu (sentence).

OLECHOTEL:
A Buta me a bechil a kmal mle _____.
a. meteet
b. betok a kelir me a kloklir
c. klou e ungil el blai a blirir
d. chebuul

1. A Buta a kmal mle soal el menga a _____.
a. ulengall
b. bobai
c. meduu
d. tuu

2. A Buta a mle chetil el mo osiik a kall e le ng mle _____.
a. smecher
b. meringel a ochil
c. kesib a rengul er a bechil
d. mesaik

3. A Buta mle soal el oldurech er a bechil el mo osiik a kall _____.
a. ngii me a sechelil
b. ngii me a ngelekel
c. el di ngii el tang
d. el obengkel a chimo el rubak

4. A bechil a Buta a di mle telkib el menga e mo merek e le ng _____.
a. ng ulemdasu a omechei a bebil er a aike el bobai el mo kelir er a klukuk
b. ng mle chetil el menga a bobai
c. ng mle soal a bechil a leka a betok el bobai
d. ng mlo smecher el mercherached a rengul me ng mlo chetil el mengang

5. Tia er a lebo el merek el menga a Buta e ng kmal mlo kurusii er a dinges me ng mlo tmaut el _____.
a. lmangel
b. outeketok er a bechil
c. omudech
d. remurt

F. Activity VI:
Moluches a uldesuiu el kirel a Buta me a bechil. Kom dirrek el lmuches a llecheklir (picture).

Buta-

Bechil A Buta-

G. Activity VII:
Monguiu aika el ker el ngar er eou e moluches a nger er ngii er a eungel.

1. Ng ngara a uchul me a Buta a di kila aike el bobai el rokui? A chomomdasu e ng ungil el omeruul?

2. Ng ngara a uchul me a Buta a mlo smecher?

3. Ng ngara el suobel a chomomdasu e ng silubii a Buta er tia el cheldecheduch?

4. A chokmo ke mlo Buta, e ke milkera er se er a chobetik aike el bobai?

LOLO ME
A LALI

Picture

written by Maria Rehuher

Picture

A Lolo me a Lali a mle teru el sechelei. A Lolo a mle soal el obengkel a Lali. A Lali a dirrek el mle soal el obengkel a Lolo Te blechoel el dmak el milil e klaib er a kederang.

Picture

A ta er a klebesei e te mlo klaib er a kederang. A Lolo a dimlak el ngai a bento er ngii. A lebo e a Lolo a melekinga er a sechilil. "Kei, ng dimlak kngai a kelek. Kede menga a kelem. Me ta er a kelem el tuu me kelii.

A Lali a ngilu a chimo el msang. Ng uleker er a sechelil, "Ng ngara me ng dimlak mngai a kelem? Ke kmal lolengesonges a kelek."

A Lolo a dula er a sechelil, "Bechere e a klukuk ak ngmai a keled."

Picture

Picture

Te milnga e dilak el milil. A Lali a kmal di mle chetil. A leko di lluut. el nguu a kelel el tuu. Ng chelisngull a medal e melekinga er a Lolo. "Mereched el lmuut el meskak se el kelek el tuu."

A Lolo a dulang. "Cholebo e ak mla kolii A klukuk e ak ngmai a keled er a blik."

Picture

Picture

A lebo el kukuk e te lueta el mo milil. A Lolo a ngilai a kelir el terung. A Lali a dimlak el ngai a kelel. Ng mle soal el melai er a techil a kelel.

Picture

A Lolo a millekoi er a sechelil. Mei me donga a keled el tuu me se el debo demerek e doilil.

Picture

Te milenga e mililil. Te kmal mlo ungil a rengrir. A Lali a mocha medengelii a kngtil. "Ng kmal mekngit a dengaibebudel. Ng mo uchul e ng mo diak a resechelid. Chelecha e ak mo mesuub er a sechelik er a Lolo. Ng kmal ungil a rengul e diak el ngaibebudel."

Moruul aika el beldukl er eou
I. Mlia a tengetang er a eungel a tekoi el choi me a lechub e ng tekoi el diak. Ng sebechem el lmuut el menguiu el osiik er a nger er a chelsel a cheldecheduch. Tia a olngeseu er kau el mo medenge a blechebechel a tekoi me a lechub e ng omeruul el ngar er a chelsel tia el cheldecheduch.

Olechotel:

choi___

 

diak___

1. A Dirramui a ngklel a mechas.

__x___

 
_______

2. A Ngiramui a ngklel a redil.

_______  

___x__

Urrelir a rengalek:

_______  
_______

1. A Lali me a Lolo a mle blechoel el klaib er a kederang.

_______  
_______

2. A Lolo a ullengit a kelel a Lali

_______  
_______

3. A Lali a milrous a kelel.

_______  
_______

4. A Lolo a di mle mereched el olutii a kelel a Lali.

_______  
_______

5. A lleta el mocha milil e a Lolo a ngilai a kelir el tuu.

_______  
_______

6. A Lali a mle chetil el melai a techil a kelel.

_______  
_______

7. A Lolo a mlo chetil el obengkel a Lali el milil.

_______  
_______

8. A uriul e a Lali a mlo merur er a blekerdelel.

_______  
_______

II. Mlia a ochur (number) er a tekoi el ngar er a eungel a A er a kerebai (line) er a tekoi el ngar er a eungel a B. Aike el tekoi ngar er a eungel a B a mesaod aike el tekoi el ngar er a eungel a A. Ng sebechem el locha a betok el number er a ta el kerebai (line). Ng dirrek el sebechem el lmuut el mo osiik a nger er kau er a cheldecheduch.

Urerir a rengalek:

A

     

B

1. Lali

  __________  

ungilreng

2. Lolo

  __________  

ngaibebudel

    __________  

ouekau a tuu

    __________  

dmak el klaib

    __________  

diak a kelel

    __________  

kausechelei

III. Monguiu aika el mekekedeb el omelekingel a tekoi el beldukl er eou. Msikii a uldasu (sentence) el ngar er ngii tia el tekoi er a chelsel a cheldecheduch. Mlechesii se el uldasu (sentence) er a kerebai (line) el ngar er a eungel.

1. kausechelei

___________________________
___________________________

2. A Lolo a ulebes a kelel.

___________________________
___________________________

3. merous a tuu

___________________________
___________________________

4. Ng ngara me ke obes a bento er kau?

___________________________
___________________________

5. ngaibebudel

___________________________
___________________________

Picture

Picture

A Ngiralomes me a Dirralomes a mle teru el obekel. Ng mla er ngii a chimo el ngelekir el redil. A mle ngklel a Taldil. Tirka a kmal mle ungil el telungalek.

A chudelel a Dirralomes a dimlak a ngelekel Ngii me a bechil a kmal mle sorir el oungalek. Ng di ngii a dimlak el omechell. Ngii me a bechil a kmal mle sorir a Taldil. Te kmal di ulemais el mo omes er a Taldil. Te mlo sorir el mero-del er a Taldil. Ng di a Ngiralomes me a bechil a mle mekreos er a Taldil. Ng kmal di mle chimo el ngelekir me te dimlak el sorir a lorodel er ngii.

Ng mlo chuib a ta el rak e a Dirralomes a mlo dioll. A chudelel a rirenges a chisel. Ng mlo omes er a Dirralomes er a blil. Ng mlo me ng melekoi er ngii el kmo, "Merrengei, a lsekum e ke mechell e a kme nguu a ngalek me ng ngelekek."

"Bechere me a leme a bechik e kulekoi er ngii. Me a lsekum e ng di ungil er a rengul e ke nguu me ng ngelekem." Ng dilu a Dirralomes. A chudelel a Dirralomes a kmal mlo ungil a rengul Ng mlo er a blil e ouchais er a bechil A bechil a dirrek el kmal mlo ungil a rengul.

Tia er a lebocha el kebesengei e a Dirralomes a mocha melekoi er a bechil er tia el ongtil a chudelel A Ngiralomes a kilenge er a bechil.

Tia er a lemechell a Dirralomes e ng redil a ngelekel. Ngii me a bechil a milngeklii ngika el ngelekir el Rengeldil. A Rengeldil a mlo eim el bilel e a chudelel a Diralomes me a bechil a merema el me melai er ngii. Te mle melai er a Rengeldil el mo ngelekir. Te ngiluu el mo er a blirir. Te kmal mlo ungil a rengrir e le ng mla mo er ngii a ngelekir.

Ngika el chudelel a Diralomes me a bechil a kmal mle ungil er a Rengeldil. Te kmal mle blak a rengir el omekeroul er ngii. A Rengeldil a kmal mle cheleoch er tir. Ng kmal mle betok a bilel me a kloklel, Aike el rokui el soal el klalo a di lebo el siik el msang.

Picture

Se el ngar er ngii a kall el me er a blirir e te ngmilt aike el ungil el meche el kelel a Rengeldil. Ng dirrek el se el ldu a Rengeldil el kmo ng soal el menga er a ngara e te kmal di mo. meche aike 1oruul e mo osiik er se el soal a Rengeldil. Te dimlak el sorir el tomelii a rengul a ngelekir. Te kmal di millemolem aike el soal.

A Rengeldil a mlo klou e mo er a skuul. Se el lebo el merek er a skuul e ng di me er a blai el omengur e merael el mo milil. Ng dimlak lolengeseu er a delal el meruul a ureor er a blai. A delal a di milecherei. Ng dimlak loldurech er ngii el meruul a ureor er a blai.

A ta er a klebesei a demal a Rengeldil a mlo smecher. Ng mlo niuing er a osbitar Ng kirel el ngar er ngii a chad el oba e le ng diak el sebechel el di ngii el mekiis el mo dengchokl. Ng dirrek el diak el sebechel el di ngii el omengur. A delal a Rengeldil a kirel el mo oba a bechil er a osbitar.

Ng dilu er a Rengeldil el kmo, "Rungalek, ak mo er a osbitar el mo oba a demam e kau a mo kiei el obengterir a rua Dirralomes e ngar er a skuul. Ng diak el sebechem el di kau el ta el kiei er a blai." A Rengeldil a mle chetil e ng di ng dimlak a cheldechulel me ng mocha konge er a delal.

Tia er a lebocha el kukuk e a delal a Rengeldil a mocha er a blirir a rua Dirralomes. Ng mlo me ng melekoi er a Dirralomes me a bechil el kmo, "Ng diak el sebechel a Rengeldil el me me lekiei el obengkemiu. Ak mo oba a bechik el ngar er a osbitar e a Rengeldil a diak el sebechel el di ngii el ta el kiei er a blimam."

A Ngiralomes me a Dirralomes a dula er a delal a Rengeldil el kmo, "Ng kmal di ungil er a rengmam a lebe lekiei el obengkemam a Rengeldil," A delal a Rengeldil a kmo, "Kom kmal mesula e kurael el mo reme me kungedmokl a kloklel a Rengeldil me a klukuk a kbe kngederii."

Tia er a lebocha el kukuk e a delal a Rengeldil a mocha merader er a Rengeldil er a blirir a rua Dirralomes. A Rengeldil a dimlak el soal el obengterir a rengelekel a Dirralomes. Ng di mle blechoel el outoketok e okoad er tir. Ng kmal mle mekngit a rengul e di ngara e ng ngmasech a rengul. Ng dimlak el soal a rengelekel a Dirralomes a lousbech a kloklel. Se el lesa a kloklel a ta er a rengelekel a Dirralomes el soal e ng di mo melai er ngii.

Picture

A Rengeldil a dimlak loruul a ureor e di mililil. Ng di se el ldu er ngii a Dirralomes el kmo bom rellii a ngara e ng mong. A lsekum ng diak el ldu er ngii e ng diak loureor. Ng mle metitur el meruul a ureor me se el loruul a ureor e ng di mekngit.

A rengelekel a Dirralomes a kmal mle ngodech a blekerdelir er a Rengeldil. Te kmal mle mekedung e medengei a urerir me a ngerchelir, Se el tutau e te omkokl el mekiis me te remuul a urerir e mo er a skuul. Se el lebo el merek er a skuul e te orreched el mo reme me te remuul a urerir e mochu milil. A Rengeldil a diak. Ng di mechiuaiu el mo er se el soal el taem e mekiis el mo melecholb e kudmeklii e omengur e merael el mo er a skuul. Se el lebo el merek er a skuul e ng diak lorreched el mo reme e milil el mo klebesei. Se el lebo el rei e a rebek el chad a mla mo merek el omesoil me ng kuk di ngii el ta el omesoil.

A ta el tutau e a Rengeldil a ulemkokl el mekiis, Ng milekiis e mo er a iikr me ng dengchokl er a iasumba el ngar er a uchul a chedebsachel. Ng dilengchokl e a rebek el chad a meruul a urerir, Ng di mle ngii el ko er a mlo merur e le ng di ngii el ta el dengchokl e a rebek el chad a oureor. Ng mekisa el mocha olengeseu er a Taldil el meruul a kall.

A Dirralomes me a Taldil a mlo diak losilek a bilel a Rengeldil me ng di milrael el mo diak a bilel, Ng di mlo selokel el rokui, Ng mlo meleng a bilel a Taldil.

Picture

Ng di a Taldil a dimlak el bsa a bail e oker er ngii el kmo, "E Rengeldil, ng ngara me ke meleng a bail? Ng ko er a kmal betok a bilem?" Me a Rengeldil a dula el kmo. "Ng betok a bilek e ng di selokel el rokui." A Taldil a kmo, "A lsekum e ng di selokel a bilem er rokui e bo msilek me lebo el sebechem el oubail. Ng diak di mousbech er a rechad el meruul a rokui el tekoi el kirem A rebek el chad a di mechesa el meruul a kirir me a ngerchelir." Ng mlo diak a cheldechulel er a Rengeldil me ng mocha di ngii el mesilek a bilel.

Picture

A ta er a klebesei e a Taldil me a Rengeldil a di mle tir el teru el ngar er a blai. Te milngedmokl er a blai e meruul a kall. A Taldil a mocha mengedecheduch er a Rengeldil. Ng dilu er ngii el kmo, "Sa e Rengeldil, a deredil e ng ngar er ngii a ngerecheled. Ng kired el mengedmokl er a blai e meruul a kall. Ng kired el olengeseu er a delad el meruul aike el rokui el ureor er a blai. Ng diak di doilil e dousbech er a rechad el meruul a rokui el tekoi el kired. Ng kired el mo meduch el di kid el mengedmokl er kid e meruul a kired. Ng diak di dousbech er a rechad er a blid e le ng diak di dobengterir el mo cherechar. A lmuut el tang, a lsekum a rechad er a blid a kmal ungil er kid e ng kired el kmal mo orrenges a tekingir olengeseu er tir."

A Rengeldil a di mle ngii el ko er a mo merur er a aika el blekerdelel. Ng mlo melasem el mo meruul er ngii el mo ungil.

Picture

Picture

Ng mlo diak di loilil e mlo meruul a ureor er a blai. Ng mlo olengeseu er a Dirralomes me a rengelekel el redil el meruul a ureor er a blai. Ng mlo omkokl el mekiis a ltutau e remuul a urerel er a uche er a lebo er a skuul. Se el lebo el merek er a skuul e ng orreched el mo reme me ng remuul a urerel e mochu milil. Ng dirrek el mlo diak el di loutoketok e lokoad er a rengelekel a Dirralomes. Te kmal mlo ta a rengrir. Te dirrek el kmal di mle blechoel el kaingeseu se el loureor. A Rengeldil a kmal mlo ungil a rengul e kmal mlo soal el obengterir a rengelekel a Dirralomes.

Picture

A demal a Rengeldil a mlo ungil el smecher me ngii me a delal a Rengeldil a mlo remei. A Rengeldil me ng dirrek el mlo reme er a blil. Ng kmal mlo ungil a rengul er a lesa a demal el kmal mla mo mesisiich. Ng dirrek el kmal el ungil a rengul el lmuut el mo kiei el obengkel a delal me a demal.

A delal me a demal a Rengeldil a kmal mlo mechas a rengrir er a Rengeldil. Ng kmal mla mo ngodech a blekerdelel. Ng kmal mle kerekikl el meruul a ureor er a blai e olengeseu er a delal er a rokui el ureor. Se el 1oruul a kall a delal e ng mo me ng dmu er a delal el kmo, "Chedil, beche e bo mdengchokl e kuruul a keled." A delal a kmal mlo ungil a rengul er a Rengeldil.

Se el tutau e a Rengeldil a omkokl el mekiis el kudmeklii a blirir. Ng dirrek el remuul a kelel a delal me a demal me te omengur el mo merek e ng mo kudmeklii e merael el mo er a skuul.

Picture

Picture

Se el lebo el merek er a skuul e ng orreched el mo reme me ng remuul a urerel e mo milii ngii me a resechelil. Ng di milil el telkib e mo reme me ng meruul a kelir er a kebesengei. A Rengeldil a kmal mle ungil a rengul el ngalek me ng kmal mle betok a resechelil.

A delal me a demal a Rengeldil a kmal mlo ungil a rengrir er a Rengeldil. A demal a Rengeldil a dula er a delal a Rengeldil el kmo, "Kede kmal ngeltengat el mlo oungalek er a Rengeldil me ngikakid el kmal lolengeseu er kid er a rokui el tekoi."

EXERCISE

I. OMESODEL:
Monguiu aika el ker el ngar er eou e moluches a nger er ngii er a eungel.

1. Ng ngara me a chudelel a Dirralomes me a bechil a mle sorir el merodel er a; Taldil?

2. Ng ngara me a Ngiralomes me a Dirralomes a mle mekreos er a Taldil er a lorodel er ngii a chudelel a Dirralomes me a bechil?

3. Te rua techa a rirdelii a Rengeldil?

4. Ng ngara me a Rengeldil a mlo kiei el obengterir a rua Dirralomes?

5. Ng ngara me a Rengeldil a di mle blechoel el outoketok e okoad er a rengelekel a Dirralomes?

6. Ng ngara me a Rengeldil a mlo meleng a bilel a Taldil?

7. Ng techa a mlo mesilek a selekelel a Rengeldil?

8. Ng ngara me a Rengeldil a mle metitur el meruul a ureor er a blai?

II. OMESODEL:
Monguiu aika el uldasu (sentences) el ngar er eou e mosiik er a mo ungil el omechelel a uldasu (sentence) er a aike el tekoi me a lechub e ng phrase el ngar er a eungel a uldasu (sentence). Ke loia a chaibibeob er a llechukl (letter) el ngar er a uche er a tekoi el ungil el mo omechelel a uldasu (sentence).

OLECHOTEL:

A Dirralomes a __________.
a. dimlak a ngelekel
b. dimlak a bechil
c. rirdelii a ngelekel
d. mla er ngii a ngelekel

1. A chudelel a Dirralomes me a bechil a __________.
a. mla er ngii a ngelekir
b. mle sorir el merodel er a Taldil
c. rirdelii a Taldil
d. mle chetirir el ngalek er a Taldil

2. Ng mlo chuib a ta el rak e a Dirralomes a __________.
a. mlo smecher
b. mlad
c. mlo diak el bechil
d. mlo dioll

3. A Dirralomes a milechellii a ngelekel el redil e milngeklii ngii me a bechil el __________.
a. Rengeldil
b. Taldil
c. Remeldil
d. Kekereldil

4. A Rengeldil a lrirdelii a __________.
a. merrengel a Dirralomes me a bechil
b. ochedal a Ngiralomes me a bechil
c. chudelel a Dirralomes me a bechil
d. obekul a Ngiralomes me a bechil

5. Se el ldu a Rengeldil el kmo ng soal el menga er a ngara e a delal me a demal a __________.
a. choklii e diak el lebo el osiik er se el soal a Rengeldil
b. di mo meche aike el loruul e mo osiik er se el soal a Rengeldil
c. dmu er ngii me ng di ngii el mo osiik er se el soal
d. di lmuk er a Rengeldil e di mechere me ng di melekoi

6. A demal a Rengeldil a mlo smecher me ng mlo niuing er a __________.
a. bai
b. blirir
c. blirir a rua Ngiralomes
d. osbitar

7. A Rengeldil a mlo diak a bilel e le ng
a. ng ngilai a bilel el rokui el mo chemoit
b. ng diak el osilek me ng di mlo selokel el rokui
c. ng ngilai a Taldil el mo mart
d. ng silodel a Taldil el rokui

8. A demal a Rengeldil a mlo ungil el smecher me ngii me a delal a Rengeldil me a Rengeldil a mlo __________.
a. kiei el obengterir a rua Dirralomes
b. remei er a blirir
c. kiei er a bai
d. er a ta er a beluu

IV. OMESODEL:
Monguiu aika el uldasu (sentences) el ngar er eou e mlia a (choi) er a uche er a uldasu (sentence) a lsekum e ng merang. Mlia a (diak) a lsekum a uldasu (sentence) a diak el merang.

OLECHOTEL:

diak___

 

A chudelel a Dirralomes a rirdelii a Taldil me ng ngelekel.

choi___

 

A rengelekel a Ngiralomes me a Dirralomes a kmal mle mekedung.

_______  

A chudelel a Dirralomes a mla er ngii a ngelekel el chimo el redil.

_______  

A chudelel a Dirralomes me a bechil a rirdelii a Rengeldil me ng ngelekir.

_______  

A Rengeldil a kmal mle cheleoch er a delal me a demal.


_______
 

A delal a Rengeldil a kmal di uleldurech er a Rengeldil el meruul a ureor er a blai.


_______
 

A delal me a demal a Rengeldil a dimlak el sorir el tomelii a rengul a ngelekir me te di millemolem aike el soal.

_______  

A ta er a klebesei a demal a Rengeldil a mlo smecher.

_______  

A Rengeldil a mlo oba a demal er a osbitar.


_______

 

A Rengeldil a kmal mle soal el obengterir a rengelekel a Dirralomes er se er a lekot el mo kiei el obengterir.


_______
 

A Rengeldil a mlo merur er a aike el di mla blekerdelel me ng mlo melasem el meruul er ngii el mo ungil.

_______  

A demal a Rengeldil a dimlak el lebo el ungil el smecher.


_______
 

A uriul e a Rengeldil a kmal mlo orrenges a tekingel a delal me a demal e ulengeseu er a rokui el ureor er a blai.

V. OMESODEL:
Moluches a uldesuiu el kirir tirka el chad el ngar er eou. A chomomdasu e ng ua ngara a blekerdelir el chad.

Ngiralomes---

Dirralomes---

Taldil---

Rengeldil---

Delal a Rengeldil---

VI. OMESODEL:
Monguiu aika el ker el ngar er eou e moluches a nger er ngii er a eungel.

1. Ng ngara me a rengelekel a Dirralomes me a Ngiralomes a kmal mle mekedung e meduch el loureor e a Rengeldil a dimlak?

2. A Rengeldil ng milekera e mlo ungil a blekerdelel e mlo olengeseu er a Dirralomes me a rengelekel redil el meruul a ureor er a blai?

3. A lsekum a Rengeldil a dimlak el lebo el ungil a blekerdelel e a chomomdasu e ng mlo ungil a blekerdelel er se er a lebo el klou?

4. Ng ngara me a delal me a demal a Rengeldil a kmal mlo ungil a rengrir er a Rengeldil er a uriul?